Los Bronowic Małych od chwili lokacji w roku 1294 związany był nierozerwalnie z kościołem Panny Marii w Krakowie, którego stanowiły one beneficjum. Każdorazowi archiprezbiterzy (proboszczowie) mariaccy czerpali dochody z ziemi w postaci czynszów i dziesięcin. W roku 1573 proboszcz Mikołaj Wathek, wykupiwszy uprzednio sołectwo, założył tutaj folwark.

W początkach XIX stulecia wzbogaciły się Bronowice o drewniany „Dworek Mariacki”, w sieni którego urządzono kaplicę prywatną, uprzywilejowaną możliwością kilkukrotnego w ciągu roku odprawienia Mszy świętej. Po kolejnych regulacjach gruntowych po 1853 roku probostwu mariackiemu pozostało w Bronowicach 200 morgów gruntu, rzeczony dworek oraz zabudowania gospodarcze. W związku ze zwiększeniem się liczby mieszkańców wsi, duszpasterze kościoła  Mariackiego rozpoczęli sprawowanie Mszy świętej w kaplicy dworskiej każdej niedzieli.

Dwudziestolecie międzywojenne przyniosło ukonstytuowanie się komitetu budowy kościoła w Bronowicach Małych, który nie cieszył się przychylnością proboszcza parafii w Rynku. Dla infułatów kościoła Mariackiego i ich wikariuszy utrzymywanie kaplicy dojazdowej w Bronowicach i przyjeżdżanie na katechizację dzieci nie stanowiło większego problemu, toteż zabiegi o utworzenie samodzielnego ośrodka duszpasterskiego uznawali za niedorzeczne. Od 13 sierpnia 1942 roku Bronowice Małe otrzymały swojego wikariusza eksponowanego (ekspozyta) w osobie ks. Antoniego Gigonia, któremu zlecono regularne odprawianie niedzielnych i świątecznych Mszy świętych w kaplicy we dworku. Niebawem, 15 października 1943 roku, ksiądz ekspozyt zamieszkał na „Rydlówce”. Od tego momentu Najświętsza Ofiara była sprawowana w kaplicy każdego dnia. Także jesienią tego samego roku, dzięki staraniom ks. Mariana Michalskiego, została założona przy ul. Włościańskiej 3 ochronka dla dzieci, której prowadzenie zlecono Siostrom Służebniczkom Dębickim. W kaplicy domowej odprawiano co niedzielę Msze święte, w których uczestniczyli mieszkańcy Zarzecza i Błonia.

Sprawą budowy kościoła w Bronowicach zajął się nowy administrator parafii Mariackiej, dr Ferdynand Machay, który podczas sumy, odprawionej we dworze 5 listopada 1944, zadeklarował podjęcie odpowiednich kroków. Po zlikwidowaniu w połowie roku 1948 przez Opiekę Społeczną zakładu poprawczego dla chłopców, który mieścił się w dworku od roku 1943, ks. infułat Machay zlecił ks. Gigoniowi powiększenie dotychczasowej kaplicy poprzez usunięcie niektórych ścian i przyłączenie do niej sąsiednich pokoi. Poświęcenia powiększonej kaplicy dokonano 30 października.

Parafia w Bronowicach Małych została erygowana na wniosek ks. infułata Ferdynanda Machaya przez księcia Metropolitę Adama Stefana kardynała Sapiehę 1 stycznia 1949 roku. Nowoutworzonej parafii wydano księgi metrykalne: zmarłych od 1909 roku, ochrzczonych od 1907 roku i zaślubionych od 1922 roku. Parafia Mariacka wyposażyła nową placówkę duszpasterską w trzy białe ornaty, dwa czerwone, dwa zielone, dwa fioletowe, dwa czarne oraz dwie kapy: białą i czarną. Wśród przekazanych utensyliów liturgicznych były: dwa kielichy, monstrancja, dwie puszki, cztery alby, dwie komże, mszał i cztery obrusy.

Od roku 1951 patronem parafii został św. Antoni z Padwy. Po przybyciu do parafii Stanisława Truszkowskiego w 1957 roku zawiązał się Komitet Budowy Kościoła w Bronowicach Małych, rozwiązany przez Prezydium Rady Narodowej w 1960 roku. Nie przeszkodziło to jednak poświęceniu, trzy lata później, kamienia węgielnego pod przebudowę kościoła. Wznoszenie świątyni, okupione wieloma ofiarami, rozciągnęło się na całe lata.

Z tejże parafii św. Antoniego Padewskiego wyłoniły się samodzielne ośrodki duszpasterskie: na Osiedlu Bronowickim (1980) i na Osiedlu Widok (1983), przekształcone odpowiednio w roku 1988 i 1984 w parafie, które z czasem wzniosły własne świątynie.

+ Ks. Kamil Kowalczyk

Źródła:

  1. „Kronika Parafialna parafii pw. św. Antoniego z Padwy w Bronowicach Małych”.
  2. Ks. S. Truszkowski, „Rys historyczny parafii św. Antoniego z Padwy w Krakowie – Bronowicach Małych”, 10 marca 1967 r.

W roku 1985 J.E. ks. kard Franciszek Macharski przekształcił ośrodek duszpasterski na Osiedlu Bronowickim w Parafię p. w. Św. Wojciecha i proboszczem mianował ks. Józefa Caputę.

Od tej pory życie w parafii św. Wojciecha, na Osiedlu Bronowickim toczy się dwutorowo: z jednej strony Ośrodek Duszpasterski i wszystkie działania związane z duszpasterstwem, z drugiej – organizacja budowy kościoła, którą zakończono w roku 1997 a kościół konsekrowano w roku 2000.

Odzwierciedleniem tej historii są zapisy w Kronice Parafialnej, której treść, oprócz notatek dotyczących Roku Liturgicznego, staje się bez mała dziennikiem budowy wspólnoty i kościoła. Kronika parafialna przypomina nam tamte lata – niewątpliwie trudne, pełne wyzwań i ciężkiej pracy, a jednocześnie pokazuje wielkie zaangażowanie parafian.

Widok pięknej, okazałej świątyni z ciemnoczerwonej klinkierowej cegły wraz z zabudową i ceglanym ogrodzeniem, wykonanym z wielkim architektonicznym smakiem przez znanego architekta Politechniki Krakowskiej prof. dr hab. Wacława Serugę i arch. Małgorzatę Buratyńską – Serugę, budzi zrozumiały podziw i zadowolenie mieszkańców, gdyż wkomponowana w niską zabudowę kompleksu jednorodzinnych domków – stanowi wspaniałe centrum zabudowy Osiedla Bronowickiego.

Wśród tej niskiej i harmonijnej architektury osiedla nie brak śladów kultu religijnego, sięgających ubiegłych stuleci. Świadczy o tym wybudowana z piaskowca w okresie międzyrozbiorowym zabytkowa kapliczka nasłupna Krzyża Pańskiego u zbiegu ulic Zarzecze i Armii Krajowej. Napis na kapliczce głosi: „Figurę tę ufundował Szymon Słaby wraz z żoną Zofią Wieczorkową, Roku Pańskiego 1776”. Jest to niewątpliwie znak, że Bronowiczanie słyną z wielkiego ducha i ofiarności, dlatego też po tysiącu latach od śmierci Świętego Wojciecha wybudowano tę wspaniałą świątynię.

Z dniem 1 lipca 2020 roku, ks. proboszcz prałat Józef Caputa przeszedł na emeryturę, duszpasterską funkcję proboszcza objął ks. mgr Marian Wanat.

Monografia o Parafii „Spod mariackich po wojciechowe dzwony”

Każda rocznica, a szczególnie jubileuszowa, każe zatrzymać się w biegu codzienności i spróbować ogarnąć wdzięczną pamięcią i troską główne wydarzenia danego okresu.
Parafia świętego Wojciecha w Krakowie na Osiedlu Bronowickim, w 2013 roku obchodziła jubileusz dwudziestopięciolecia istnienia. Rozpoczęcie roku jubileuszowego zostało poprzedzone kilkoma ważnymi wydarzeniami: odnowieniem Misji Świętej, peregrynacją obrazu „Jezu ufam Tobie”, pielgrzymką do Gniezna do grobu św. Wojciecha, patrona naszej parafii i świątyni oraz pielgrzymką do Ziemi Świętej.

Kulminacyjne uroczystości jubileuszowe miały miejsce 26 i 27.10.2013 roku. W sobotę, 26.10. odbyła się Gala Koncertowa z udziałem wszystkich zespołów śpiewaczych – blisko 100 osób. Koncertowi towarzyszyła prezentacja multimedialna przedstawiająca wydarzenia z życia wspólnoty parafialnej. Uwieńczeniem jubileuszu była uroczysta  Eucharystia, której przewodniczył ks. kardynał Stanisław Dziwisz w koncelebrze z licznie przybyłymi na tę uroczystość kapłanami. Trwałym znakiem jubileuszowym – wotum wdzięczności wszystkich parafian jest ołtarz i chrzcielnica w Centrum Jana Pawła II oraz witraż w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach.

W roku 2015 przeżywaliśmy 15. rocznicę konsekracji naszej świątyni, której dokonał ks. kardynał Franciszek Macharski 1 czerwca 2000 roku. Jubileusz zawsze wiąże się z podsumowaniami i wspomnieniami. Często towarzyszy mu refleksja o tym, co było, czego udało się dokonać, co można było jeszcze zrobić. Zatem jest to dobra okazja utrwalić i niejako ocalić od zapomnienia prawie wszystko, co się złożyło na zaistnienie naszej parafialnej wspólnoty.

Pomysł napisania monografii naszej parafii dojrzewał we mnie od kilku lat i byłem pewien, że będzie pięknym podziękowaniem wszystkim parafianom za 30 lat współpracy, za ich dobroć i zaufanie. Od pierwszej chwili urzekła mnie w moich parafianach bezpośredniość, życzliwość oraz chęć pracy na rzecz naszego kościoła i wspólnoty parafialnej. Dokonaliśmy wspólnie wielkiego i pięknego dzieła. Jubileuszowa publikacja zawiera zatem historię naszej parafii: jej powstanie i tworzenie, budowanie świątyni, czyli widzialnego miejsca przebywania Boga pośród nas, historię wielu wspaniałych ludzi zaangażowanych w pracę i modlitwę przy powstaniu pięknego dzieła dedykowanego Bogu i świętemu Wojciechowi.

Serdecznie dziękuję i składam gratulacje wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tej monografii. Opracowanie historii parafii zostało oparte przede wszystkim na  parafialnych kronikach a także na wspomnieniach naszych parafian, którzy chętnie pomagali w odtworzeniu wielu faktów, które nigdzie nie były zapisane.

Zdaję sobie sprawę z tego, że może część znaczących zdarzeń umknęła autorom, że być może znajdą się osoby pominięte, które odczują brak podkreślenia swoich zasług. Jednocześnie przepraszam wszystkich, których zdjęć i przekazanych materiałów, z uwagi na ograniczoną objętość publikacji, nie wykorzystano. Autorzy napisali historię parafii, dopóki żyją jeszcze ci, którzy ją tworzyli, którzy ją pamiętają.

Mam nadzieję, że ta monografia stanie się pamiątką nie tylko dla tych, którzy tutaj się urodzili i wychowali, ale i dla tych, którzy poszukują refleksji i zamyśleń na temat minionych czasów.

ks. Józef Caputa

Jeśli jesteś zainteresowany nabyciem monografii o naszej Parafii, wszelkie informacje uzyskasz z kancelarii parafialnej lub zakrystii kościoła.

Życzymy miłej lektury 🙂